Mối quan hệ giữa ngôn ngữ, văn hóa và dịch thuật

Đã bao giờ bạn đến thăm một đất nước nào đó hoàn toàn xa lạ với mình và bỗng cảm thấy lạc lõng khi không ai hiểu thứ mình đang muốn diễn đạt? Đấy hẳn là cảm nhận chung của nhiều người nếu không biết ngoại ngữ nơi mình muốn đến. Có thể nói, thế giới là sự kết hợp hài hòa giữa hàng trăm thứ ngôn ngữ và hàng nghìn nền văn hóa. Mỗi dân tộc, mỗi vùng miền và mỗi quốc gia đều có thuần phong mỹ tục của riêng mình, tạo nên sự đa dạng về ngôn ngữ cũng như văn minh nhân loại. Sự đa dạng này góp phần làm nên những nét đẹp riêng cho Trái Đất, nhưng cũng chính sự đa dạng đó lại trở thành rào cản cho sự giao thoa văn hóa và tiếp cận tri thức cũng như hợp tác quốc tế.

Đa dạng ngôn ngữ trên thế giới

Với sự khác biệt về đất nước và con người ở mỗi quốc gia, ngôn ngữ được coi là phương tiện tiên quyết giúp giao tiếp con người, kết nối con người với nhau. Gọi là tiên quyết bởi nếu bạn không thể nói chung thứ tiếng với một người ở một quốc gia khác, thì bạn hoàn toàn không thể hiểu được bất kì điều gì về đất nước đó. Chính ngôn ngữ là  nền tảng cơ sở đưa bạn đến gần với quốc tế hơn.

Sau ngôn ngữ, phong tục tập quán hay văn hóa quốc gia chính là một rào cản nữa khiến bạn không thể hòa nhập với con người ở quốc gia khác. Ví như ở Việt Nam, nhường ghế trên xe bus cho người cao tuổi được coi là một nét đẹp văn hóa thì trong con mắt của người Nhật, đó không khác gì một hành vi xúc phạm và coi thường người cao tuổi, nghĩ người tuổi già sức yếu không làm được gì. Do đó, văn hóa đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Nếu ngôn ngữ là cánh cửa đưa bạn bước vào một đất nước thì văn hóa chính là phương tiện giúp bạn giao tiếp và thấu hiểu con người ở đất nước đó.

Văn hóa của mỗi quốc gia là khác nhau

Tuy nhiên, với đặc thù là sự đa dạng, phong phú về ngôn ngữ thì việc am hiểu tất cả các thứ tiếng trên thế giới là điều không thể. Do đó, dịch thuật nắm giữ vai trò chủ chốt trong việc kết nối các ngôn ngữ và nền văn hóa với nhau, giúp mọi người trên toàn thế giới hiểu nhau. Chính dịch thuật mở ra một chân trời mới cho sự giao thoa văn hóa và văn minh nhân loại. Tóm lại, một khi sự hiểu biết ngôn ngữ là giới hạn thì dịch thuật sẽ trở thành cánh tay phải đắc lực của ngôn ngữ, biến rảo cản ngôn ngữ là điều không thể. Mặt khác, văn hóa cũng có những tác động nhất định đến dịch thuật. Nếu không thể hiểu văn hóa của một đất nước thì bạn sẽ không thể dịch chính xác ngôn ngữ nước đó, khiến bản dịch của mình trở nên cứng nhắc, thiếu tự nhiên và không hợp với phong tục tập quán của quốc gia. Bởi vậy, bạn phải luôn đặt ngôn ngữ, văn hóa và dịch thuật trong mối liên hệ tương quan chặt chẽ với nhau. Có như vậy, dịch thuật mới có thể đúng là trơn tru được.

Xem thêm: Dịch vụ dịch thuật - Phiên dịch tháp tùng