Dịch sách văn học là một trong những thể loại dịch không hề đơn giản trong lĩnh vực dịch thuật hiện nay vì nó rất khó để dịch giả dịch được như bản gốc. Để truyền đạt nội dung đúng ý của tác giả thì dịch giả phải cực kỳ am hiểu về tác phẩm vì vậy các bản dịch đang có xu hướng bị dịch biến dạng.
Các xu hướng biến dạng tạo thành một thể thống nhất và có mục đích là nó biến dạng bản gốc một cách có hệ thống để bảo toàn ý nghĩa và hình thức của tác phẩm. Có nghĩa là khi dịch một văn bản, ta chỉ cần quan tâm đến việc chuyển tải ý nghĩa cả văn bản gốc và diễn đạt nó bằng một ngôn ngữ đích phù hợp, trau chuốt và hợp với lời nói của độc giả bản dịch.
Hình ảnh minh họa
Các xu hướng biến dạng của dịch văn học hiện nay:
1. Xu hướng dịch thuật hợp lý hóa
Xu hướng này thay đổi cấu trúc ngữ pháp cả các câu hoặc đoạn văn của văn bản gốc để xắp xếp lại theo một trình tự hợp lý hơn với tư duy công chúng. Thêm vào đó là lối tư duy văn phong và cái tôi của người dịch thuật.
Để chuyển tải nội dung của tác giả trong tác phẩm một cách chính xác, uyển chuyển là một điều không hề dễ dàng đối với biên, phiên dịch viên.
2. Xu hướng dịch thuật tường minh hóa
Khi gặp những câu, những từ ngữ khó hiểu thì các dịch giả thường giải nghĩa ra. diễn đạt lại ý để người đọc dễ hiểu. Tuy nhiên nó lại đem lại tiêu cực là làm mất đi sự phong phú trong lối tư duy mới, đa dạng hóa cho tác phẩm của tác giả.
Nhiều khi tác giả cố tình đưa cố tình đưa những chỗ khó hiểu vào tác phẩm để tạo nên phong cách riêng. Khi đó tường minh hóa sẽ mang ý nghĩa tiêu cực.
Xem thêm: Bốn phương pháp biên dịch cơ bản mà bạn nên biết
3. Xu hướng dịch thuật kéo dài
Việc tường minh hóa hay hợp lý hóa làm cho bản dịch dài hơn bản gốc. Chính vì thế, để phù hợp với tư duy công chúng, để dễ hiểu hơn thì bản dịch phải dài hơn bản gốc. Đây là xu hướng khó tránh khỏi khi dịch thuật.
4. Dịch thuật thẩm mỹ hóa
Về hình thức thì các bản dịch thường trau chuốt hơn bản gốc vì các dịch giả thường cố dịch cho hay, cho uyển chuyển, ừ ngữ hoa mý đẹp đẽ hơn.
5. Dịch thuật giảm chất
Bởi vì đây là loại hình dịch không hề đơn giản với người dịch nên các bản dịch thường bị giảm về mặt chất lượng, có nghĩa là nó không đảm bảo được cái hay của phong cách, sự phong phú tượng thanh, tượng hình của ngôn từ, của ngữ điệu,...
Do đó, dịch thuật văn học là một công việc đầy rủi ro vì người dịch có khả năng không trung thành với bản gốc vể phong cách hay thẩm mỹ, ngôn từ,..
Đây là những xu hướng biến dạng dịch văn học thường gặp hiện nay mà bạn nên biết để có cách dịch tốt nhất cho bản dịch của mình.