Không riêng gì dịch thuật, dù bạn có đang làm công việc gì, thuộc ngành nghề, lĩnh vực gì đi chăng nữa thì điều tiên quyết cần phải tuân thủ nếu muốn gắn bó lâu dài với công việc đó chính là đạo đức nghề nghiệp. Đối với ngành dịch thuật nói riêng, các dịch thuật viên luôn phải tuân thủ những quy tắc “ngầm” để đảm bảo được đạo đức nghề nghiệp và giữ được uy tín cá nhân.
Đạo đức nghề nghiệp là vấn đề cực kì quan trọng trong lĩnh vực dịch thuật
Dịch đúng chuyên môn
Đây là điểm mấu chốt của một dịch thuật viên giỏi. Có rất nhiều dịch thuật viên nghiệp dư thường ôm đồm dịch mọi chuyên ngành, tài liệu dịch thuật nào cũng đảm nhận, dù mình có am hiểu về lĩnh vực đó hay không. Điều này là cực kì dễ hiểu bởi đội ngũ dịch giả theo từng chuyên ngành của Việt Nam không hề nhiều, thậm chí có thể nói là khan hiếm. Việc không có đầy đủ kiến thức chuyên môn về một chuyên ngành, lĩnh vực dẫn đến những tai hại khôn lường, tiêu biểu là dịch sai, dịch thiếu. Nếu bạn muốn trở thành một dịch thuật viên giỏi, bạn nên chú trọng dịch thuật theo chuyên ngành, chỉ cố gắng học hỏi, tìm tòi và nâng cao kiến thức về một hay một số lĩnh vực cụ thể nào đó, có như vậy bạn mới có thể nhận được sự tín nhiệm từ khách hàng và giữ được đạo đức với nghề. Nếu bạn được giao cho một bản dịch không phải thế mạnh của bạn, đừng ngại ngùng khi phải từ chối, bởi biết từ chối chứng tỏ bạn hiểu rõ khả năng của mình ở đâu, và tôn trọng khách hàng, cũng như tôn trọng bản thân, đồng thời thể hiện được sự chuyên nghiệp và trình độ cá nhân.
Trung thành với tài liệu gốc
Đây có thể được coi là vấn đề gây nhức nhối nhất trong môi trường dịch thuật hiện nay. Vô vàn những bản dịch mang tên “thảm họa dịch thuật” bị phơi bày trên mạng, khiến mọi người càng trở nên lo ngại về vấn đề đạo đức nghề nghiệp của các dịch thuật viên. Có thể nói, việc dịch trung thành với văn bản gốc luôn được coi là mấu chốt, là nguyên tắc hàng đầu mà mỗi dịch thuật viên dù mới vào nghề cũng phải tuân thủ. Thế nhưng, nhiều dịch thuật viên, thay vì nỗ lực nâng cao trình độ, bù đắp khiếm khuyết bản thân thì lại tìm cách lấp liếm những lỗ hổng chuyên môn đó bằng cách dịch sai hoặc dịch thiếu, tự thêm thắt ý cá nhân vào. Đây là điều tối kị trong lĩnh vực dịch thuật. Bởi vậy, nếu bạn không muốn một ngày thức giấc và tên tuổi của mình bị bêu rếu trên tất cả các trang mạng thì hãy luôn ghi nhớ về đạo đức này: trung thành tuyệt đối với tài liệu gốc.
Chữ tín là số 1
Điều này ngụ ý rằng bạn phải luôn cố gắng hoàn thành hoàn hảo nhất mọi thỏa thuận với khách hàng. Một khi bạn đã nhận dịch thuật tài liệu cho một khách hàng nào đó thì cần luôn đảm bảo sẽ hoàn thành nó đúng thời hạn và chất lượng tốt. Không thể vì lí do công việc đột xuất hay nhiều điều không may xảy ra mà làm trậm chễ thỏa thuận với khách hàng. Tuy nhiên, nếu cố gắng dịch đúng thời hạn bằng cách dịch cẩu thả, sai sót, cắt xén,... thì lại càng là điều tuyệt đối không nên bởi nó sẽ ảnh hưởng đến uy tín của bạn. Bên cạnh đó, bạn cũng không nên nhờ người khác dịch thay cho mình bởi đó là trách nhiệm của bạn, và đối với một dịch thuật viên có đạo đức thì một khi đã nhận công việc, công việc đó phải được chính mình hoàn thành chứ không phải một người nào khác. Trách nhiệm là điều cực kì quan trọng nếu bạn muốn trở thành một dịch thuật viên. Hơn nữa, khách hàng có quyền biết ai là người đảm nhiệm dịch tài liệu cho họ và nếu khách hàng đã yêu cầu bạn dịch, thì chắc chắn họ muốn bạn là người hoàn thành nó chứ không phải ai khác. Ngoài ra, nếu như trong tài liệu cần dịch, khách hàng có đưa trước cho bạn những thuật ngữ chuyên môn thì bạn nên sử dụng những thuật ngữ đó trong bài dịch của mình, không nên sử dụng tùy tiện theo ý cá nhân.
Có thể thấy, đạo đức nghề nghiệp trong lĩnh vực dịch thuật là điều cực kì quan trọng. Dù những nguyên tắc “ngầm” này có thể hơi khắt khe nhưng đó là đặc thù của ngành dịch thuật. Bởi vậy, hãy đảm bảo chắc chắn bạn thực hiện tốt tất cả những điều trên nếu muốn trở thành một dịch thuật viên xuất sắc.
Xem thêm tại: Dịch thuật là một ngành thú vị và nhiều tiềm năng