Thành công trong dịch thuật là sự kết hợp hài hòa giữa nhiều yếu tố khác nhau mà không phải ai cũng nhận thức rõ được. Mỗi yếu tố có mức độ đóng góp nhất định giúp bạn có thể tập trung nâng cao kỹ năng dịch thuật của mình.
Cấu trúc ngữ pháp và từ vựng
Yếu tố này đóng góp 50% trong việc nâng cao kỹ năng dịch thuật của bạn. Nói cách khác, yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất khi bạn muốn trở thành một biên dịch giỏi thì bạn cần nắm chắc ngữ pháp trong các ngôn ngữ và có vốn từ vựng đa dạng, phong phú trong cả ngôn ngữ nguồn và ngôn ngữ đích. Khi bạn viết một bài, ngoài việc sử dụng từ để diễn đạt thì còn cần phải sử dụng các cấu trúc câu khác nhau để truyền tải nội dung nào đó phù hợp và trơn tru. Đối với tiếng anh, một từ có thể có nhiều nghĩa riêng biệt không liên quan tới nhau. Do đó, việc nắm vững tất cả nghĩa của từng từ là cực kì quan trọng và cần thiết giúp bạn có thể trở nên thông thạo ngôn ngữ, nhờ thế mà nâng cao kỹ năng dịch và viết bài. Có thể nói, từ vựng và ngữ pháp chính là nền tảng, là cái khung cho toàn bộ những vấn đề còn lại. Yếu tố này có tốt thì mới mong đạt được những điều khác.
Luôn trau dồi vốn từ vựng và ngữ pháp sẽ giúp nâng cao khả năng dịch thuật của bạn
Sự khác biệt về văn phong giữa hai ngôn ngữ
Sự khác biệt về văn phong giữa hai ngôn ngữ đóng góp 30% vào sự thành công trong công việc biên dịch của bạn. Yếu tố này bao gồm sự khác nhau về cách sử dụng từ ngữ, ngôn từ, giọng điệu và đặc biệt là sự khác biệt về văn hóa giữa các quốc gia.
Những điều này tác động trực tiếp đến khả năng hiểu ngôn ngữ của bạn cũng như mức độ tiếp cận của người bản xứ đối với bản dịch của bạn. Nói cách khác, nhiều từ, cụm từ hay câu trong thứ tiếng này có vẻ rất dễ hiểu trong thứ tiếng kia nhưng lại hoàn toàn không dễ để dịch ra xuôi tai, dễ nghe. Cũng giống như trong tiếng Việt, một trong những lưu ý hàng đầu luôn được đề cập đến khi dịch các văn bản tiếng Anh sang tiếng Việt chính là dịch sao cho “thuần Việt”, tức là dịch làm sao mà người nghe không nghĩ đấy là người Tây dịch theo kiểu ngô nghê, tây hóa, không đúng với thuần phong mỹ tục của Việt Nam.
Việc khắc phục điều này cũng không hẳn là quá khó khăn. Để có thể thấu hiểu văn phong của một ngôn ngữ, cách duy nhất và hiệu quả nhất chính là thường xuyên đọc sách, báo, tạp chí của quốc gia dùng ngôn ngữ đó để xem cách họ diễn đạt từng vấn đề ra sao. Có như vậy, những bản dịch của mình mới chuyên nghiệp được.
Kinh nghiệm và kiến thức
Kinh nghiệm và kiến thức đóng góp 20% còn lại. Kinh nghiệm ở đây chính là kinh nghiệm sống, kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ dịch thuật. Đơn giản khi bạn không có kinh nghiệm về một vấn đề nào đó, lần đầu tiên nghe đến, chắc chắn bạn sẽ không thể hiểu được, nói chi đến việc dịch ra ngôn ngữ khác cho đúng. Chính sự hiểu biết sẽ giúp bạn xử lý các tình huống dễ dàng hơn, và chỉ có kinh nghiệm mới giúp bạn tiếp cận những kiến thức nhanh như vậy.
Kiến thức bao gồm cả những kiến thức cơ bản và kiến thức chuyên sâu. Mỗi người đều có những lĩnh vực sở trường của mình liên quan trực tiếp đến công việc. Nếu chỉ có những kiến thức cơ bản thì bạn sẽ không thể dễ dàng đối phó với các lĩnh vực đòi hỏi kiến thức chuyên sâu. Do đó, bạn cần cố gắng trau dồi kiến thức để luôn giữ thế chủ động trong mọi tình huống.
Xem thêm: Các công cụ hỗ trợ dịch thuật tốt nhất hiện nay